सोलुखुम्बु , फागुन २४ – देशभर गर्मी मौसम सुरु भइसकेको छ, तर यो वर्ष न हिउँ पर्यो न त पर्याप्त पानी। असिनापानीको अभाव र खडेरी बढ्दै जाँदा कृषकहरू चिन्तित बनेका छन्।

विशेषगरी, हिमाली तथा पहाडी भेगमा हिउँ नपरेको कारण गर्मीमा पानीको संकट हुने चिन्ता छ। खेतबारीका लागि आवश्यक पानीको स्रोत सुक्दै गएको छ भने बालीको उत्पादनमा असर पर्ने खतरा बढेको छ।

खडेरीको असर कृषि क्षेत्रमा
सोलुका किसान भबे कुमार भन्छन्, “बर्खा लाग्न अझै धेरै समय बाँकी छ। अहिले नै सिँचाइ गर्न पानी पाइएको छैन भने आगमी दिनमा समस्या झन् गम्भीर हुने देखिन्छ।”

गण्डकी प्रदेशका किसानहरूले आलु, गहुँ, तोरीजस्ता बालीका लागि पर्याप्त पानी नहुँदा उत्पादन घट्ने सम्भावना रहेको बताउँदै आएका छन्।

विज्ञहरू के भन्छन्?
जल तथा मौसम विज्ञान विभागका अनुसार ग्लोबल वार्मिङका कारण मौसमी चक्र परिवर्तन भएको छ। यसले गर्दा नेपालमा वर्षा र हिउँ पर्ने समयमा गडबडी आउन थालेको हो।

कृषि विज्ञहरूका अनुसार, यदि खडेरी यस्तै रह्यो भने किसानहरूले सिँचाइका वैकल्पिक उपाय अपनाउनुपर्ने हुन्छ। सरकारले सिँचाइ सुविधा विस्तार गर्ने तथा सूखा प्रतिरोधी बाली प्रवर्द्धन गर्ने योजनामा जोड दिनुपर्ने उनीहरूको सुझाव छ।

सरकारको तयारी के छ?
कृषि मन्त्रालयले यस वर्षको खडेरीलाई मध्यनजर गर्दै राहत कार्यक्रम ल्याउने तयारी गरेको बताएको छ। किसानहरूलाई अनुदानमा पानी तान्ने मोटर उपलब्ध गराउने र ड्रिप सिँचाइ प्रणाली प्रवर्द्धन गर्ने योजना बनाइएको छ।

तर किसानहरू तत्काल राहतको अपेक्षामा छन्। सरकारले समयमै पहल नगरे कृषि उत्पादनमा गम्भीर असर पर्ने र खाद्य सुरक्षामा पनि चुनौती आउने देखिन्छ।